Unite sendikasının (Birleşik Sendika)* anketi, İskoçya’daki kadınların işyerlerinde cinsel tacize maruz kalma oranlarının endişe verici düzeyde olduğunu gösteriyor. Ankete göre, İskoçya’daki kadınların neredeyse yüzde 10’u işle ilgili cinsel saldırıya uğruyor. İşçi Koruma Yasası’nın (The Worker Protection Act) kadın çalışanları korumakta yetersiz kaldığını ve birçok olayın bildirilmediğini ortaya koyuyor.
Unite Sendikası, 300.000’e yakın kadın üyesi olan ve 19 sektörde temsilciliği bulunan büyük bir sendika. Birleşik Krallık ve İrlanda genelinde yapılan ankete İskoçya’dan 1.100’den fazla kadın katıldı. Kadınlara işte, işe giderken veya bir meslektaşından (iş saatleri içinde ve dışında) cinsel tacize uğrayıp uğramadıklarını sordu. İskoçya’daki katılımcıların yüzde 9,3’ü işyerinde cinsel saldırıya uğradığını, yüzde 4,6’sı ise işyerinde cinsel zorlamaya (gerçek rıza olmaksızın cinsel faaliyete zorlanma, kandırılma, tehdit veya manipülasyon) maruz kaldığını belirtti.
Cinsel Tacize Sıfır Tolerans
Ankette katılımcıların yüzde 52,2’si cinsel içerikli şakalara, yüzde 45,6’sı istenmeyen flört, jest veya cinsel içerikli yorumlara maruz kaldığını açıkladı. Yaklaşık her 10 kadından 4’ü (yüzde 37,5) uygunsuz bir şekilde dokunulduğunu, yüzde 13,6’sı bir yönetici, meslektaş veya üçüncü bir tarafça pornografik görüntülerin paylaşıldığını veya gösterildiğini bildirdi.
İşyerinde cinsel taciz tek seferlik bir olay değildi; katılımcıların neredeyse yarısı (yüzde 45) ikiden fazla kez başına geldiğini söylerken, üçte birinden fazlası (yüzde 38,8) birden fazla kez yaşadığını belirtti. Katılımcıların dörtte üçü (yüzde 73,5) tacizi bildirmemiş, bu da birçok failin tekrar suç işlemesine olanak tanıdığı anlamına geliyor.
Unite Genel Sekreteri Sharon Graham, “Çalışan güvenliği işverenler için en önemli önceliklerden biri olmalı, ancak İskoçya anketimizin sonuçları vahim ve kadın işçilerin patronlar tarafından korunmadığı uğratıldığını gösteriyor” dedi. “Kimse iş yerinde cinsel tacize uğramamalı. Unite, sıfır tolerans yaklaşımını benimsemeye kararlıdır ve görmezden gelen her İskoçya merkezli işvereni uyaracağız. İşyerinde tacizi tamamen ortadan kaldırmak için her adımda mücadele edeceğiz. Her işçi güvenli bir çalışma ortamını hak eder ve tacizi bildirme hakkına sahip olmalıdır.”
Cinsel taciz sorunu tüm sektörlerde yaygın olsa da, bazı insanlar diğerlerinden daha kötü etkileniyor. İnşaat, sivil hava taşımacılığı, yolcu taşımacılığı, gıda, içecek ve tarım ile karayolu taşımacılığı, depolama ve lojistik gibi sektörlerde daha yüksek taciz mağduru oranları görülüyor ve bunların çoğu şikayetçi olamamış.
Cinsel tacizciler terfi ettirilmiş
Ankete katılan birçok kadın, tacizi bildirmediklerini veya tanık oldukları olayları belirtmediklerini, çünkü inanılmayacaklarından veya işlerini riske atacağından endişe ettiklerini söylediler. Bu durum, Unite üyelerinin bildirimleriyle de desteklendi. Sendika, mağdurların inanılmadığı, yalan söylemekle suçlandığı, faillerin işyerinde kalmasına izin verildiği ve hatta terfi ettirildiği vakalar hakkında birçok yorum aldığını açıkladı. Bazı mağdurlar ise tacizi üstlerine bildirdikten sonra işten çıkarıldıklarını ifade etti.
Ekim 2023’te yürürlüğe giren İşçi Koruma Yasası 2023, işverenlerin işyerinde ve iş etkinliklerinde cinsel tacizi önlemek için önlemler almasını zorunlu kılıyor. Ancak Unite’ın araştırması, bu yasanın tam olarak uygulanmadığını ve çalışanların mağdur edildiğini gösteriyor.
Unite anketine göre, İskoçya’daki katılımcıların sadece yüzde 26,1’i işverenlerinin işyerinde cinsel tacize sıfır tolerans kültürünü teşvik etmek için yeterli çabayı gösterdiğini belirtiyor. Katılımcıların yüzde 28,7’si ise işyerlerinde bu tür davranışlara karşı sıfır tolerans yaklaşımının olduğuna inanmadığını belirtti.
Unite, işyerindeki taciz sorununu sona erdirmek için daha fazla koruma çağrısında bulunan bir kampanya başlattı. Unite’ın talep ettiği önlemler şunları içeriyor:
- Bağımsız bir cinsel taciz politikası oluşturulması.
- Tüm çalışanlar için cinsel taciz konusunda zorunlu eğitim ve sendika eşitlik temsilcilerinin ücretli izinle tanınması taahhüdü.
- İş mahkemesinde dava açma süresinin olayın meydana gelmesinden sonraki üç aydan minimum altı aya uzatılması.
- Hükümetin ek yasal korumalar sağlaması; örneğin, üçüncü taraf tacizi ve cinsel tacizin Sağlık ve Güvenlik İdaresi (Health and Safety Executive) tarafından bir işyeri yaralanması olarak ele alınması.
Unite’ın İskoçya eşitlik görevlisi Lorna Glen, “İşçi Koruma Yasası, İskoç işyerlerinde kadınları cinsel tacizden korumak için yeterli değil. İşverenler, yasal bir zorunluluk olmasına rağmen yükümlülüklerini ciddiye almıyor. Bu durum, cinsel tacizin bildirilmediği bir kültür yaratıyor; bu konuları dile getirenler ise inanılmadıklarını hissediyor, tacizcilerle çalışmak zorunda kalıyor ve hatta işlerini kaybediyorlar” dedi. Glen, “Unite, İskoç ve Birleşik Krallık hükümetlerine işyerindeki cinsel tacizi ortadan kaldırma taleplerini ciddiye almaları çağrısında bulundu” diye açıkladı.
Anketi dolduran üyelerden anonim yorumlar
Sivil hava taşımacılığı sektöründen bir kadın üye: “İki arkadaşım bir iş gezisinde cinsel saldırıya uğradı. Soruşturmaya aylarca dahil oldum. Söz konusu adam hala yöneticilik pozisyonunda uçuyor. BA (British Airways) arkadaşlarımı desteklemek veya bu adamı şirkette tutarak güvende tutmak için hiçbir şey yapmadı.”
İnşaat sektöründen bir kadın üye: “Önceki bir işimde birkaç ay boyunca müdürüm tarafından cinsel tacize uğradım. Sonunda cesaretimi toplayıp şirket sahibine güvenerek anlattım, o da bana doğru şeyi yaptığımı söyledi. Ertesi sabah beni işten kovdu… Bu beni yıktı ve yıllarca inşaat sektöründe çalışmaktan uzaklaştırdı.”
Karayolu taşımacılığı ticari sektöründen bir kadın üye: “Zor olan, yöneticilere bildirmek; çünkü burası çok erkek ağırlıklı bir ortam. Kadın yönetici sayısı az, yöneticiler güvenlik kameralarından izlenmediği sürece inanmıyor. Bildirmek anlamsız geliyor. Şikayeti kadına karşı çeviriyorlar ve bizi başka çalışma bölümlerine gönderiyorlar.”
Yolcu taşımacılığı sektöründen bir kadın üye: “İş dışında bir meslektaşım tarafından cinsel saldırıya uğradım, polis olaya müdahale etti. Şirketten tek istediğim, onun düzenli olarak gittiği belirli bir alandan uzak tutulmamdı, ancak görünüşe göre bu yapılamadı. Bu durum işimi etkilemezdi. Bu yüzden bana saldıran kişiyi görmek zorundayım, çünkü bu durumlarda farklı bir alana gitmeme izin vermiyorlar.”
Gıda, içecek ve tarım sektöründen bir kadın üye: “İki yıldan fazla katlandığım yüklenicilerin iğrenç davranışlarını ve cinsel yorumlarını bildirdim ve hiçbir şey yapılmadı. Sonunda onlarla çalışmayı reddettim ve başka bir kadın meslektaşım onları bildirene kadar 12 aydan fazla daha iş verilmeye devam edildi ve ancak o zaman nihayet harekete geçildi. Söylediklerime kimsenin dikkate almadığını ve eylemin ancak başka bir kadın meslektaşın raporlarından sonra yapıldığını bilmek beni değersiz hissettirdi.”
Ankete Birleşik Krallık ve İrlanda genelinde 6.615 kadın Unite üyesi katıldı.
Sadece İskoçya’dan 1.143 kadın Unite üyesi yanıt verdi.
*Unite the Union, Birleşik Krallık ve İrlanda’da 1 Mayıs 2007’de Amicus ve Ulaştırma ve Genel İşçiler Sendikası’nın birleşmesiyle kurulan bir sendikadır.
